Verzet als voorbeeld

In samenwerking met het 4 Mei Comité Druten publiceert de Maas&Waler deze maand wekelijks een artikel over de aanloop naar de dodenherdenking op 4 mei. Het landelijke thema 'Verzet' vormt de rode draad. In de artikelen wordt aandacht geschonken aan een voorbeeld, dat zich toe zal spitsen op een noodlottig voorval aan bijna het einde van de tweede wereldoorlog. Dit in gedeelten die menigeen tot de verbeelding zullen spreken.

Op 10 mei 1940 vielen de Duitsers zonder enige waarschuwing ook Nederland binnen. Sommige Nederlanders dachten dat het een vergissing was. Die gedachte was er maar kort. De Duitsers pasten de zogenaamde stappenmethode toe, door geleidelijk aan hun ideeën door te voeren. Naarmate de oorlog vorderde werden ze steeds strenger.

Er waren toen dagbladen die niet aan de eisen van de bezetter voldeden en moesten stoppen. Daarbij waren er die illegaal, ondergronds, verder gingen door bezettersdaden aan de kaak te stellen, waaronder ook die van de NSB. De bladen hoopten hiermee de mensen wakker te schudden. Het verzet groeide. Waarom mensen aan 'verzet' deden, was voor iedereen anders, maar ze hadden allemaal hetzelfde doel: ons land moet bevrijd worden.
Risico's werden genomen. Ook door groepen van het opgerichte Legioen van Oud Frontstrijders (L.O.F.). Zij kregen al in 1941 zware tegenslagen te incasseren omdat leidende figuren werden gearresteerd. Daarna ontstond ook de Ordedienst (O.D.), een paramilitaire organisatie waarvan er in 1942 en 1943 ook velen werden gearresteerd en zo'n driehonderd de dood vonden. In 1944 werd het streven naar eenheid groter. De krachten werden gebundeld. De Landelijke Knokploegen (L.O.K.) en de Raad van Verzet (R.V.V.) vormden uiteindelijk de Binnenlandse Strijdkrachten (B.S.). Dit allemaal terwijl op lokaal niveau er de nodige acties en strubbelingen werden ondernomen en ondervonden.

Kijkend naar de verschillende soorten van verzet komen we globaal uit op zo'n dertig soorten, waaronder: staking, sabotage, spionage, smokkelen, crossings, Engelandvaart, vluchtroutes, liquidaties, ontvoeringen, overvallen, droppings, onderduiken, koerieren, vervalsingen, economisch verzet, illegale pers, kerkelijk verzet, artsenverzet, kunstenaarsverzet, schoolverzet, studentenverzet, professorenverzet, verzet tegen nazificatie/gelijkschakeling.

Volgende week  meer over het verzet.

Door Wil van den Dobbelsteen