Drutense verzetsheldin Ru Paré redde vele joodse kinderen

DRUTEN - De in Druten geboren Ru Paré redde tijdens de Tweede Wereldoorlog 52 joodse kinderen. Ze kreeg al een onderscheiding, en een straatnaam in Den Haag, en binnenkort komt daar een biografie over haar bij, geschreven door dr. Willems, hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Reden voor Drutenaar Peter Fontijn om ook in Druten een herdenkingsteken voor de verzetsheldin te willen realiseren.

Henrica Maria Paré werd geboren op 14 juli 1896 in Druten. Haar vader, Nicolaas Paré, was de schatrijke eigenaar van een steenfabriek in Druten, en haar moeder, Hélène Henriëtte Hoogeveen, kwam uit een familie van leraren, hoogleraren en militairen. Henrica kreeg als roepnaam Zus. Die roepnaam bleef ze later ook zelf steeds gebruiken. Toen ze een jaar of vier was verhuisden de Paré's naar Nijmegen, waar Zus naar school ging. Op de middelbare school was ze geen hoogvlieger. Maar bij de lessen tekenen en handvaardigheid bleek ze een meer dan gemiddeld niveau te halen. Ze vond die lessen prachtig en stak daarbij ver boven haar klasgenoten uit. Het zal toentertijd vast niemand verbaasd hebben dat ze graag schilder wilde worden. Ze ging tussen 1915 en 1917 in de leer bij Jan van Vugt Tijssen.

Academie
In 1918 verhuisde ze naar Den Haag, waar ze in contact kwam met de portretschilder Albert Roelofs. Een jaar later werd ze toegelaten tot de Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Daar werd ze innig bevriend met de zangeres Do Versteeg. Toen ze in 1920 in het Haagse Statenkwartier een huis kreeg, dat haar gefortuneerde ouders voor haar hadden gekocht, ging ze er samenwonen met Versteegh. Zus werd lid van de Pulchri Studio en de Haagse kunstkring. Haar werken - landschappen, stadsgezichten en portretten - signeerde ze niet met Zus, maar met Ru Paré.

Verzetsgroep
In de oorlog kwamen Ru en haar vriendin Do in een verzetsgroep terecht. Ze zorgden voor onderduikadressen voor mensen die door het verschrikkelijke Naziregime in de knel kwamen. Op verschillende adressen in Nederland werden kinderen, meestal Joodse, ondergebracht. Een collega-kunstenaar van Ru, Chris Lebeau, liet de grote 'J' op de paspoorten vakkundig verdwijnen.

Van Ru Paré is bekend dat zij 52 joodse kinderen het leven redde, door ze op veilige plaatsen te laten onderduiken. En als het niet helemaal veilig meer leek, verhuisde zo'n kind weer naar een ander adres. 'Tante Zus' en 'Tante Do' vonden het de gewoonste zaak van de wereld dat ze hielpen waar ze helpen konden. Soms moest zo'n onderduikkind vaak verhuizen. Bekend is het verhaal van een kind dat door Ru in een paar jaar tijd twaalf keer naar een ander adres gebracht moest worden, en dan ook twaalf keer een andere naam kreeg. Haar schilderdoos toverde Ru om tot een reiskoffer vol spullen voor de ondergedoken kinderen. Op haar fiets legde ze vele kilometers af om hen af en toe te kunnen verrassen.

Onderscheiding
Ru kreeg in 1968 de onderscheiding 'rechtvaardige onder de volkeren', en mocht een boom planten bij Yad Vashem in Israël. Ze bezocht daar toen ook enkele door haar geredde kinderen. In 1970 overleed haar vriendin Do Versteegh. Anderhalf jaar later, in 1972, overleed Ru in haar atelier, op 75-jarige leeftijd. Hanneke Gelderblom-Lankhout, ook een kind dat door Ru was gered, was toen D66-raadslid in de Haagse gemeenteraad. Zij liep al een tijdje met het plan om een straat naar Ru Paré te laten vernoemen. En zo geschiedde. Drutenaar Peter Fontijn vindt dat dat eigenlijk ook in Druten moet gebeuren. Fontijn: 'Deze in Druten geboren vrouw verdient dat.'

Oproep
Prof. dr. Wim Willems (Universiteit Leiden) wil een boek gaan schrijven over de verzetsheldin Ru Paré. De professor is daarvoor op zoek naar materiaal. Weet u iets over Ru Paré of haar familie, dan kunt u deze informatie mailen naar w.h.willems@fgga.leidenuniv.nl.

Door Piet Zeeuwen