Door Ton van Hulst
In de rubriek 'de Maas & Waler dat ben ik' maken we wekelijks kennis met een inwoner van deze regio. Wie zijn ze, wat doen ze en waarom wonen ze hier. Maar ook, wat zouden ze graag toevoegen aan de regio? En aan welke plek hebben zij bijzondere herinneringen? Het resultaat, bijzondere portretten van gewone mensen met een eigen verhaal.
Naam: Leo Lemmers
Leeftijd: 69 jaar
Woonplaats: Beneden-Leeuwen
Leo Lemmers, de middelste van vijf kinderen, groeide op in Leeuwen, tussen het Boveneind en het Benedeneind. Het gezin woonde in een voormalige pastorie bij de oprit van de Waterstraat, nabij de vroegere wijnfabriek de GELO, waar zijn vader werkte. 'Daar woonde ik de eerste vijf jaren van mijn leven. Moeder was altijd thuis voor ons gezin. Vader werkte op de wijnfabriek, maar begon eind jaren vijftig voor zichzelf. Hij produceerde houtwol. Later vond hij werk op de glasfabriek in Tiel. Daarnaast bleef hij bezig met de houthandel. Hij ging letterlijk de boer op en kocht van hen populierenhout (peppelenbomen). Er werden dan klompen, lucifers en, later, emballage van gemaakt.'
'In de lente hoorden wij in de uiterwaarden het kenmerkende geluid van de grutto, en in de zomer keken wij naar de boeren met hun door paarden voortgetrokken maaimachines. Het afgemaaide gras werd vervolgens door de boeren te drogen gelegd op heerlijk geurende hooiopppers. En als je 's winters in de ochtend wakker werd, bleek het landschap rondom het huis vaak volkomen veranderd te zijn. Dan stond alles onder water en domineerde een soort binnenzee ons uitzicht. Je begrijpt wel dat ik het altijd indrukwekkend heb gevonden te zien hoe je in Maas en Waal overgeleverd bent aan de elementen.'
Na zijn lagere school bezocht Leo zes jaar lang een seminarie in Brabant. Hij was er intern, zoals dat heette. 'Daar ontwikkelde ik mijn interesse voor klassieke muziek en koorzang. Na het seminarie kwam ik terecht op de Pedagogische Academie in Nijmegen. Vervolgens ben ik, na mijn dienstplicht te hebben vervuld, met veel plezier gaan werken in het speciaal onderwijs in Druten. Vroeger heette dat de LOM-school. De Vredesschool, later omgedoopt tot De Dijk, is mijn enige werkplek geweest. Ik heb vrijwel nooit de behoefte gevoeld daar te vertrekken. Waarom? Het was meer dan een werkplek, het team voelde als een echte familie.'
'Toen ik later een gezin stichtte, kwam ik er al snel achter dat ik een klusser ben. Ik verbouwde voor ons gezin met twee zoons en een dochter ons dertiger jaren-huis tot een eigentijdse en prettige woning. Nu ik inmiddels de trotse opa van vier kleinkinderen ben heb ik het klussen nog niet aan de kant gezet. Wel zijn de projecten wat kleiner geworden. Na mijn seminarietijd ben ik altijd blijven zingen in een koor. Aanvankelijk bij het jongerenkoor in Beneden-Leeuwen, daarna bij Choke, het amusementskoor dat zingt en beweegt. Daar doe ik trouwens ook allerlei klussen. Ik kan het gewoon niet laten. Meestal houd ik mij bezig met decorbouw.'
Stichting 4 Mei-Herdenking
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zat Leo's vader in het verzet. 'Daardoor werd mijn belangstelling gewekt voor de plaatselijke gebeurtenissen uit die tijd. Sinds eind jaren '90 maak ik deel uit van het bestuur van de Stichting Herdenking Gesneuvelde Stoottroepers, en in 2001 speelde ik een rol in de oprichting van de Stichting 4 Mei-Herdenking Beneden-Leeuwen. Die stichting was ook betrokken bij de avondwandeling op 5 oktober 2019, ter herdenking van de dijkbrand. Het was een succes: er liepen vijfhonderd wandelaars mee, ondersteund door vijftig vrijwilligers.' Leo vindt het jammer dat de herdenkingsbijeenkomst van dit jaar door slechts drie personen mag worden bijgewoond: een vertegenwoordiger van de gemeente, iemand van de 4 mei-stichting en een hoornblazer. 'Maar iedereen mag daarna natuurlijk wel een bloemetje neerleggen bij het monument, voor de oorlogsslachtoffers. Natuurlijk kunnen die bloemetjes ook bedoeld zijn als huldeblijk aan allen die nu in de frontlinie strijden voor het leven van hun patiënten, of ter herinnering aan diegenen die de strijd tegen corona verloren hebben. En de in mozaïek uitgevoerde fakkel van bevrijding is een bijzonder symbool in deze tijd. De gekleurde steentjes, die door leden van Scouting Don Bosco worden gemaakt, vragen aandacht voor de strijd van toen en nu.'
Leo is het landschap van dit stukje Nederland steeds meer gaan waarderen. Naarmate hij ouder wordt zoekt hij bij wandelingen steeds vaker de waterkant op. 'De Waal is indrukwekkend, met zijn natuur, zijn golven en de scheepvaart. Er is altijd reuring. Ik ben er trots op Maas en Waler te zijn. Ik ben er trots op Leeuwenaar te zijn. Vooral nu, in deze onzekere en angstaanjagende tijd waarin bijna niets meer normaal is.'