Door Ton van Hulst
In de rubriek 'de Maas & Waler dat ben ik' maken we wekelijks kennis met een inwoner van deze regio. Wie zijn ze, wat doen ze en waarom wonen ze hier. Maar ook, wat zouden ze graag toevoegen aan de regio? En aan welke plek hebben zij bijzondere herinneringen? Het resultaat, bijzondere portretten van gewone mensen met een eigen verhaal.
Naam: John Plamont
Leeftijd: 73 jaar
Woonplaats: Beneden-Leeuwen
Niet ver van het ereveld voor de stoottroepers in Beneden-Leeuwen woont John Plamont, die een speciale band heeft met de stoottroepers en het monument. Hij vertelt in een razend tempo zijn verhaal: "In 1965 ging ik in dienst, in Ermelo. Ik had daar gedurende anderhalf jaar een mooie tijd. Ik kon toen kvv-er worden, kort verband vrijwilliger, maar ik had eigenlijk meer belangstelling voor auto's. Daarom besloot ik die richting in te gaan. In 1982 belde er iemand aan mijn deur: 'Over twee jaar zijn we 40 jaar bevrijd. Jij hebt verstand van oude auto's, daar willen we iets mee doen.' Nou, binnen een uur hadden we samen een programma geschreven met wel honderd activiteiten. We wilden heel Leeuwen vol met oude auto's krijgen om het feest te vieren. Enkele van mijn foto's van Beneden-Leeuwen werden zelfs op tv vertoond. Onze ideeën werden steeds groter. Vliegtuigen moesten er komen, en schepen, en een ouderwetse markt op de dijk. Ik heb daarover nog een aantal gesprekken gevoerd met de toenmalige burgemeester Pröpper; die was er meteen enthousiast over. En natuurlijk zou dat allemaal niet compleet zijn zonder de aanwezigheid van Engelse soldaten die ons gebied bevrijd hadden. Daarvoor ging ik naar Londen, en inderdaad, ik vond er nog een paar! Die hebben uiteindelijk hier in Maas en Waal tien geweldige dagen beleefd. Later kreeg ik een brief van een buurvrouw van een van hen, met wie ik nog steeds een goed contact had. Hij bleek helaas overleden te zijn; hij was de laatste nog levende van het groepje."
Stoottroepers
John vertelt maar door en door. Over de oorlogsfilms die hij in zijn kast heeft staan, en over de boeken over die bijzondere periode in het land van Maas en Waal, die elk jaar in de tweede week van oktober opnieuw herdacht wordt. "In 1984 legden we een grote, door lampionnen verlichte letter V in de Wiel, de letter V van Vrede." Vanaf dat jaar ook begon hij de stoottroeperskapel te verzorgen en onderhouden. Het gebouwtje is enkele jaren na de oorlog met eigen financiële middelen van de stoottroepers opgericht. John levert zijn bijdrage om degenen die daar begraven zijn en ons bevrijd hebben – de stoottroepers waren destijds de eersten die bij Tiel de Waal overstaken, waarna ze gevolgd werden door de Belgen - te eren. Hij zorgt ervoor dat het monument, dat dit jaar 70 jaar bestaat, er altijd piekfijn uitziet en krijgt daarvoor ook complimenten van de stichting Nederlandse Oorlogsgraven. "We hebben ooit ten bate van het onderhoud een flinke partij leien verkocht waarop een mooie spreuk stond. Die leien heb ik stuk voor stuk met de hand schoongemaakt. Soms voer ik kleine reparaties uit aan het bouwwerkje." Hij toont trots een aantal foto's van de fraaie glas-in-loodramen van het kapelletje. Er staan verschillende symbolen op, die John graag uitlegt aan geïnteresseerden en groepen schoolkinderen. "Dat hert staat voor het edele, en die dolk is een symbool voor de ridderlijkheid. Dat begrijpen de kinderen altijd meteen. Maar die bok? Wat doet die in de voorstelling? Heel eenvoudig: op een bepaald moment hoorden stoottroepers wat geritsel in de stuiken. Ze dachten dat het een Duitser was en gingen er op af. Het bleek een bok te zijn en ze noemden het dier Kees."
John komt regelmatig bij allerlei herdenkingen in het hele land. Oosterbeek, Bronbeek, Rhenen. "Ja, dat doet me iedere keer wel iets hoor, ook als hier in Beneden-Leeuwen de vlaggen van de zeven landen worden gehesen. Soms staan we wel eens in de regen tijdens zo'n herdenking, maar dan zeg ik altijd: 'Dat is nog niets vergeleken met de regen waarin die jongens toen zaten, want dat was een regen van kogels.'
Op de sterfdag van Prins Bernhard, dat is 1 december, staat John als erewacht bij hotel De Wereld in Wageningen. "De stoottroepers, die hun oorsprong vinden in het verzet, zijn trouwens het enige regiment dat een eigen ereveld heeft. Ik ben trots op deze plek. Gelukkig is er nog nooit iets vernield. Misschien komt dat wel doordat die kapel iets bijzonders uitstraalt. Laatst was er een vrouw die vroeg of haar hondje daar wel naar binnen mocht. 'Als ie netjes gaat zitten bidden vind ik het prima', zei ik".
Bevrijdingsvuur Druten
Komende zondag zal John aanwezig zijn bij het evenement Bevrijdingsvuur Druten. Hij zal onder andere het vuur ontsteken.