Over de Maas, van zandwinning tot archeologische hotspot
WEST MAAS EN WAAL – Alweer ruim een jaar geleden nam de gemeenteraad een motie aan, waarin het college gevraagd werd uit te zoeken welke mogelijkheden er zijn voor een expositieruimte voor de opgravingen 'Over de Maas'. Een jaar na dato is dat gebeurd en het resultaat ligt vast in het rapport 'Draagkracht en Inspiratie'.
Door Addy de Meij
In dit rapport, gemaakt door Erfgoed Gelderland, zijn drie scenario's geschetst. Liesbeth Tonckens, uitvoerder van dit haalbaarheidsonderzoek, gaf hierover onlangs een korte presentatie in de gemeenteraad. In het eerste scenario staat gedurende drie jaar 'werk in uitvoering' centraal. De archeologische werkplaats blijft in bedrijf en wordt verder uitgebouwd. Dit scenario legt de nadruk op de lokale identiteit. Scenario twee gaat een stapje verder en betrekt de regio erbij. Hier wordt gekozen voor een groter verhaal, met de Maas als verbinder en levensader. In dit scenario wordt ook de Brabantse kant erbij betrokken, want bijvoorbeeld Oss en Maasdriel kennen ook hun archeologische vindplekken. Het derde scenario heeft (inter)nationale ambities onder de titel 'Yes we can'.
Tijdens de presentatie beschreef Liesbeth Tonckens een en ander, en aansluitend gaven Nils Kerkhoven, als betrokken archeoloog bij expeditie Over de Maas, en Ben van Ooijen, als ondernemer, een pitch vanuit hun eigen invalshoek en expertise.
Scheepskerkhof
Archeoloog Nils van Kerkhoven gaf zijn visie op het 'grootste scheepskerkhof van Nederland', en vertelde enthousiast over de vondsten: 'Tassenvol, we krijgen het gewoon niet verwerkt. Behalve de tientallen scheepswrakken ook de grootste musketkogelvindplaats, tot wel 15.000 stuks 'visnetverzwaringen', de grootste vindplaats van mammoetresten in Nederland. En hoogstwaarschijnlijk de locatie van een grote Romeinse nederzetting.' Ondanks al deze superlatieven blijft hij bescheiden in zijn visie op de toekomst: 'Scenario 1 staat al, dat is wat we doen. Laat ons voorlopig gaan voor het tweede scenario, dit zou de kroon op ons werk moeten zijn en zal nog vele jaren in beslag nemen. Wij zien ook wat in het elders exposeren of in bruikleen geven van een deel van de kwartmiljoen vondsten. Ook lokaal, denk aan De Tuut, of Museum Tweestromenland.'
Ondernemer Ben van Ooijen tot slot dempte enigszins het enthousiasme met een praktisch en realistisch beeld van het ondernemersklimaat in Maas en Waal. Een paar van zijn adviezen: klein beginnen, langzaam groeien, de tijd nemen. 'Denk na over wat beter kan: het vermogen om te delen, kijk naar de infrastructuur van Maas en Waal, de kwaliteit van het internet, wat heeft de regio nog meer te bieden, de gunfactor is ook belangrijk, willen we trots zijn op een project dat boven het maaiveld uitkomt.'
Het was al met al een inspirerende avond voor de gemeenteraad, en aanleiding om in het begin van het nieuwe jaar de rubberlaarzen aan te trekken en gezamenlijk een kijkje in het gebied te nemen, alvorens een besluit te nemen. In de voetsporen van koningin Máxima, weet Nils Kerkhoven. Ook zij nam een kijkje bij de opgravingen, samen met haar dochter Amalia.
Een schat aan informatie over de opgravingen is te vinden op www.expeditie-overdemaas.nl.
