Door Aafke Labout
WEURT - Menigeen heeft rond Kerstmis, naast een boom en de nodige kerstversiering, een 'kerstgroep' in de woonkamer staan. Maar de hoeveelheid kerstgroepen die Jo en Maria Smits uit Weurt uitstallen is ongekend. In hun woonkamer zijn in deze tijd van het jaar rond de 150 kerstgroepen te bewonderen. Zo'n 130 andere zijn tijdens de kerstdagen te zien in de kerken in Weurt.
De tentoongestelde kerstgroepen vormen slechts een deel van een immense collectie. Begonnen met vier identieke kerstgroepen, om de brede vensterbanken van de woonkamer te vullen, is de verzameling van Jo Smits inmiddels uitgegroeid tot meer dan 1.300 stuks. Jozef, Maria en het kindje Jezus vormen de basis van elke kerstgroep, al dan niet aangevuld met een engel, de drie koningen, herders en dieren. 'Mijn doel is de groepen zo compleet mogelijk te krijgen', aldus Jo.
Diversiteit
Zijn verzameling kent een grote diversiteit. Er is verschil in grootte, herkomst en bouwjaar, maar ook in detaillering en materiaal. Naast gips, porselein, hout, giethars en klei, zijn er bijvoorbeeld ook kerstgroepen van zilver, kristal, mergel, bananenblad en jute. Zelfs van fimo klei worden kerstgroepen vervaardigd; de kleinste hiervan is slechts 4 millimeter groot.
Het merendeel van de collectie is afkomstig uit Nederland, Italië en Duitsland, waar de kerststal een belangrijke plek inneemt bij de viering van Kerstmis. Ook zijn er kerstgroepen uit Thailand ('daar hebben we heel lang naar moeten zoeken'), China en de Filipijnen. 'Vaak kun je uit de kleur, de stijl en het gebruikte materiaal de herkomst van de kerstgroepen afleiden', meent Jo. 'Beeldjes uit Peru bijvoorbeeld, kenmerken zich door de felle, frisse kleuren, het gebruik van klei en de outfit van de figuren, met mutsjes. De groepen zijn bovendien allemaal met de hand vervaardigd en afgewerkt.'
Nostalgie
In dertig jaar tijd heeft hij op rommelmarkten en via Marktplaats en Ebay heel wat kerstgroepen aangekocht. Ook uit vakantielanden werden verschillende kerstgroepen meegenomen. De laatste jaren krijgt Jo regelmatig exemplaren aangeboden die mensen 'nog op zolder hadden liggen' of die uit een erfenis komen.
'Doordat deze kerstgroepen vaak nog nostalgie en herinneringen oproepen, blijkt het lastig ze 'zomaar' weg te doen. Van ons weet men dat de beelden goed terecht komen. Bij jou gebeurt er tenminste nog wat mee, zeggen ze dan. Toch blijf ik het bijzonder vinden dat mensen ons weten te vinden.'
Tentoonstelling
De collectie staat het grootste deel van het jaar opgeslagen in dozen op zolder. Eens per jaar zien de beelden het daglicht. Zo'n 80 kerstgroepen stonden de afgelopen twee weken in Amersfoort, in het Brabantse Alphen zijn tot en met 6 januari 2019 rond de 200 stuks te bewonderen. Ook in Overasselt en Weurt is een deel van de collectie te zien. Bezoekers treffen er kerstgroepen in alle soorten en maten, en uiteraard ook exemplaren die afkomstig zijn 'van eigen bodem'.
De kerstgroepen in Weurt zijn te zien in de Sint-Andreaskerk, op 20 december van 09.00 tot 11.00 uur en op de namiddagen op 19, 22, 23, 25, 26 en 30 december en 6 januari van 14.00 tot 17.00 uur.