Historische ruilverkaveling afgerond
Door Addy de Meij
WEST MAAS EN WAAL - Het komt niet zo vaak voor dat een commissie zich zelf opheft. De landschapsinrichtingscommissie Land van Maas en Waal is er zo een: na een lange staat van dienst verklaarde Mathieu Gremmen, sinds 2002 de voorzitter, deze commissie voor beëindigd. Want de herindeling van het Maas en Waalse landschap, de ruilverkaveling, is afgerond.
Gremmen doet deze mededeling tijdens een feestelijke en ook een beetje weemoedige bijeenkomst met zo'n 100 genodigden die een rol hebben gespeeld bij de ruilverkaveling, 'het voelt als een reünie' aldus één van de sprekers. De toon daarvoor wordt ook gezet door José Gremmen-Janssen, die voor deze gelegenheid een gedicht heeft gemaakt, ze vond haar inspiratie in een zin uit het Koningslied: 'De dag die je wist, dát zou komen'. En die dag staat genoteerd, maandag 28 augustus 2017 is het afscheid van de landschapscommissie. Het gedicht is te lezen op www.demaasenwaler.nl.
Terugblikken & vooruitkijken
Het project Ruilverkaveling Land van Maas en Waal speelde met zijn oppervlakte van 9.420 ha een belangrijke rol bij de inrichting van de buitenruimte van de gemeenten West Maas en Waal, Maasdriel en Druten. Veel landjes, akkertjes en eigendommen zijn uitgeruild voor een betere indeling van het landschap, met alle voordelen van dien. Onland werd goed land.
Gedeputeerde Jan Jacob van Dijk van de provincie Gelderland refereert aan de betrokkenheid van bewoners, in positieve en negatieve zin. Verandering van omgeving wordt niet altijd direct gewaardeerd. Maar een landschap blijft altijd aan verandering onderhevig, volgend op de huidige leefstijl van bewoners, die anders is dan vroeger. 'Maar de vernieuwing van nu is over 15 jaar wellicht alweer gedateerd, het landschap en de inrichting daarvan blijft altijd in beweging. Wat de provincie betreft liggen zeggenschap en initiatieven daarvoor bij burgers en gemeente, draagvlak is de basis van alles'.
Wethouder Sander Bos stelt zich bescheiden op: 'Want aan het begin van de ruilverkaveling was ik net geboren. Ik voel me een beetje als een passant'. Bos refereerde aan het feit dat in 50 jaar tijd, vanaf 1962 het Land van Maas en Waal een ongekende stijging van de welvaart heeft ondergaan. 'De ruilverkaveling heeft daaraan een grote bijdrage geleverd'.
Jan van Lent van het ZLTO laat ook zijn licht schijnen over nut en noodzaak van de landinrichting. Hij vertelt over zijn oude vader, die 's winters maandenlang niet met de fiets van Alphen naar Dreumel kon, voordat in het voorjaar de polder begon op te drogen. Van Lent prees ook de bijzondere samenwerking die de Landinrichtingscommissie kenmerkte: 'Een goed op elkaar ingespeeld team met elk zijn eigen kwaliteiten.' Hij wil nog wel graag een stip op de horizon zetten: niet over 15 jaar, maar al over 7 jaar evalueren en zo nodig actie ondernemen.
'Grote Werken, hoe Maas en Waal welvarend werd'
Mathieu Gremmen schetste aan het begin van de bijeenkomst wat de ruilverkaveling teweeg had gebracht. Tot slot legt hij uit dat met een gebeurtenis van dit formaat het gebruikelijk is om iets voor de streek achter te laten. Daarom heeft de commissie journalist en historicus Peter Deurloo uitgenodigd de geschiedenis van de ruilverkaveling in het Land van Maas en Waal vast te leggen in een boek. Gepassioneerd vertelt Deurloo hoe hij te werk is gegaan, de gesprekken over vroeger en het verschil met nu. Het boek heeft hij opgedragen aan fotograaf Jan Rikken, die vroegtijdig overleed en het resultaat niet meer kon meemaken. De uitgave met als titel 'Grote Werken, hoe Maas en Waal welvarend werd', is verkrijgbaar bij alle gemeenten in de regio, en ook bij Bruna Beuningen en Druten, boekhandel De Kleijn en Museum Kasteel te Wijchen, Readshop en kantoorboekhandel De Rijk te Beneden-Leeuwen, Readshop Kerkdriel en De Tuut in Appeltern.