Historie: rituele moord in Appeltern in 1900

Tijdens de al lang voorbije jaren gebeurde er aan de Maaskant in het Land van Maas en Waal zo af en toe ook nog wel eens het een en ander, dat gedurende weken, zo niet maanden, volop beroering veroorzaakte. Zo betrof het de zogenaamde ‘Rituele moord aan de Blauwe Sluis’. Een moord die in de nacht van 2 op 3 februari 1900 werd gepleegd in het huis van Matti Scherff aan de Sluissestraat in Appeltern.

Volgens een te boek gestelde overlevering en een gedeeltelijk op feiten gebaseerd verhaal moet de eigenlijk uit de Betuwe afkomstige Matti(nus) Scherff zijn knecht Jan Brinkman doodgeslagen hebben met een blaaspijp. Hij moet die moord impulsief hebben gepleegd op het moment dat Scherff, in aanwezigheid van een van de twee half ontklede zusjes Levoir, de duivel zou hebben uitgedreven. De duivel, die hij in het lichaam van de knecht Jan Brinkman zag varen.

Het praatje ging dat ‘de sekte’, met name de protestantse Scherff, het eigenlijk gemunt zou hebben op de katholieke buurman Van Ooijen. Bij gebrek aan beter zou hij de katholieke knecht Brinkman vermoord hebben. Dit alles veroorzaakte in die dagen in Appeltern, de Blauwe Sluis tot in Altforst en Batenburg de nodige beroering. Zo erg zelfs, dat de marechaussee er aan te pas moest komen om de gemoederen te bedaren te brengen.
Zowel de twee zusjes Levoir als ook Matti Scherff, die aan ‘de sessie’ hadden deelgenomen, zijn daarna onder meer in bewaring gesteld en onder behandeling geweest in een krankzinnigen-instelling. Of het geholpen heeft ‘het kwaad’ en de opgeroepen tegenstellingen weg te nemen, was daarna de vraag. Het bleef nog jaren onderwerp van gesprek aan de Maaskant. Het voorval kwam, ook toen, in de kranten en werd later opnieuw vermeld in verschillende publicaties en boekwerken.

Door Wil van den Dobbelsteen