Pestmeester 1656.
Pestmeester 1656. Foto: British Museum - public domain

Krijg de mazelen!

Column Veelstromenland

In 1633 was in de Hezelstraat te Nijmegen een gasthuis ingericht voor de verzorging van pestlijders, maar dit kon niet voorkomen dat er in 1635 alsnog een enorme pestepidemie uitbrak. Deze pestepidemie was zó heftig dat meer dan zestig procent van de bevolking van de stad kwam te overlijden, evenals vele duizenden bij Nijmegen gelegerde soldaten die de stad moesten beschermen tegen een dreigende Spaanse aanval.

Iemand pesten, of de pest hebben aan iets of aan een persoon, anderen een pestkop noemen, of schelden: Krijg de pest! - het zijn allemaal oude uitdrukkingen die nog altijd verwijzen naar die verschrikkelijke ziekte die in Europa heerste in de periode van 1350 tot 1650. De dokters stonden machteloos en er vielen tientallen miljoenen slachtoffers. Nadat de hygiëne verbeterde en het vuilnis in de steden niet meer op straat mocht worden gegooid, keerde het tij.

De Utrechtse arts-onderzoeker Bernard Leenstra deed vorige week een oproep aan ‘de havermelkelite, de Balizandvretende-hipstergoeroe’s, antroposofen en andere feitennegerende-egocentristen’. De mensen van de ja, maar-reacties, in de trant van ‘ik wil mijn kind helemaal biologisch opvoeden en op Instagram adviseren mensen mij om niet te vaccineren’, wilde hij volgaarne een spreekwoordelijke schop onder de kont geven, om alsnog de vaccinaties tegen met name mazelen en kinkhoest te gaan regelen.

Vaccinatieplicht en zelfbeschikkingsrecht kunnen haaks op elkaar komen te staan, en ons verdelen. Maar infectieziektes waartegen vaccins bestaan, kunnen snel weer opduiken wanneer de vaccinatiegraad daalt. En juist dat gebeurt momenteel, ook in Nederland, waar het percentage kinderen dat het rijksvaccinatieprogramma volgt inmiddels onder de negentig procent is gezakt, het minimale percentage om infecties onder controle te houden.

Als we dus willen voorkomen dat volgende generaties ‘Krijg de mazelen!’ naar elkaar zullen roepen, is het zaak dat men nu in beweging komt. Om met dokter Leenstra te spreken: ‘Het is een keer klaar. Huppakee, snel naar de GGD.’

Door Peter Fontijn