Ton van den Brand.
Ton van den Brand. Foto: Ger Loeffen

De Maas&Waler dat ben ik: Ton van den Brand

Mens De Maas&Waler dat ben ik

In deze rubriek maken we kennis met inwoners van deze regio. Wie zijn ze, wat doen ze en waarom wonen ze hier? Het resultaat, een inkijkje in het leven van, al dan niet geboren en getogen, Maas en Walers, geïllustreerd met een karakteristiek portret.

Naam: Ton van den Brand
Woonplaats: Beuningen
Leeftijd: 82 jaar

Als er aan de Radboud universiteit een leerstoel ‘Vrijwilliger en Organisatiekunde’ zou bestaan, kan Ton van den Brand met onmiddellijk ingang als hoofddocent worden aangenomen. Het loopt als een rode draad door het leven van deze 82-jarige Beuningenaar.

Het is mooi weer; leerlingen van de Beuningse basisschool De Vuurvlinder spelen in het parkje rond het Torentje van Blanckenburgh, een van de twintig rijksmonumenten in de gemeente Beuningen. Ton van den Brand bekijkt het tafereel goedkeurend vanaf de vierde verdieping van het appartementencomplex aan de Balmerd waar hij met zijn echtgenote Mimy sinds twee jaar woont.

‘Het is woensdag,’ zegt hij, ‘dan doen ze vaak een buitenspelletje. Aan de ene kant van ons appartement kijken we uit op de basisschool en aan deze kant op het parkje met het torentje van Blanckenburgh. Kijk in de verte zie je de nieuwe hoogbouw van Nijmegen-West. En veel dichterbij de Corneliuskerk van Beuningen.’ Die kerk speelt een belangrijke rol in het leven van de Beuningenaar.

Brabander
Enkele maanden voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog wordt Ton geboren in het Brabantse Volkel. De mobilisatie is in volle gang. Op de zolder van de boerderij op de grens van het natuurgebied het Hemelrijk in Volkel hebben Nederlandse militairen hun intrek genomen om zich voor te bereiden om tegenstand te bieden aan de dreiging uit het oosten. ‘Aan die oorlogstijd heb ik nog wel vage herinneringen’, vertelt Van den Brand. Ton groeit op tussen twee broers en drie zussen. ‘Mijn ouders hadden een gemengd boerenbedrijf en verbouwden van alles. Groenten, aardappelen, aardbeien en natuurlijk grasland voor de koeien.’

Bij de verkennerij in Volkel wordt bij Ton de kiem gelegd voor de liefde voor het verenigingsleven. Hij klimt op tot vaandrig als assistent van de hopman. In zijn geboortedorp is Ton al op jonge leeftijd een actieve jongeman. Zo is hij oprichter van de plaatselijk volleybalvereniging en wordt in 1969 als 29-jarige de Prins Carnaval van het dorp. Die uiteraard ook mede door hem was opgericht. 

Rode Kruis
Het organiseren, oprichten en vrijwilligerswerk zit Ton in het bloed. Hij treedt in dienst bij de NCB/Interpolis als verzekeringsagent. Die gaat over in de Boerenleenbank (later Rabobank) en zodoende verhuizen Ton en Mimy naar Beuningen. Het paar krijgt drie kinderen en in deze eeuw zijn vier kleinkinderen geboren. Meteen als het gezin in 1970 neerstrijkt in Beuningen wordt hij door de huisartsen Sonnaville en Weijtens gevraagd voor een rol bij het Rode Kruis dat in dat jaar 25 jaar bestaat. ‘Toen gaven de huisartsen nog les. Ze maakten er gewoon tijd voor. Helaas is dat nu niet meer het geval.’ Hij zal ruim een halve eeuw bij deze organisatie actief blijven als penningmeester, secretaris en voorzitter. Tussendoor bouwt hij met vrijwilligers nog even een garage voor de Rode Kruis bus. Ook wordt hij gevraagd zitting te nemen in het regiobestuur.

Onderscheidingen
Voor zijn grote verdiensten voor de samenleving van Beuningen wordt Ton van den Brand in 2003 Koninklijk onderscheiden in de Orde van Oranje Nassau. Op 18 januari 2020 speldt burgemeester Daphne Bergman de gemeentelijk zilveren erepenning op zijn revers. En onlangs werd hij door de Mixed Hockey Club Beuningen (MHCB) tot erelid benoemd. ‘Doordat Mimy in Volkel speelde gingen onze kinderen ook ‘op hockey’. Zo kwam ik bij de hockeyclub terecht. We hebben toen met veel vrijwilligers het nieuwe clubhuis op de Ooigraaf gebouwd. Op de vrijdagen ga ik nog steeds naar de club wat kleine klusjes doen. Een paar weken geleden hebben we een jubileum gevierd van het Fithockey dat ik dertien jaar geleden heb opgericht.’

Ton is al ruim twintig jaar lid van mannenkoor De Bronzen Stemmen. Een koor waar de meeste leden bij oprichting al ‘van bepaalde leeftijd’ zijn. ‘Toen ik erbij kwam hadden we ruim 60 leden. Helaas zijn er in die tijd veel overleden en slinkt het aantal actieve leden snel.’ Dat is heel jammer want De Bronzen Stemmen geniet grote bekendheid. Niet alleen in Beuningen maar in heel Maas en Waal.

Inzet voor de samenleving
Het stoort Ton zichtbaar dat er zo weinig mensen zijn die zich inzetten voor de samenleving. ‘Mensen kiezen voor zichzelf; kopen een camper en gaan reizen. Zich inzetten voor de medemens is er niet bij. Vooral in moeilijke tijden hebben wel elkaar hard nodig.’

Qua gezondheid gaat het de laatste tijd wat minder met hem. ‘Bij het plaatsen van een nieuwe hartklep is een herseninfarct opgetreden. Hierdoor sta ik wat minder vast op de benen en heb ook wat problemen met praten.’ Dat is ook de reden dat hij zijn werkzaamheden voor de Beuningse samenleving aan het afbouwen is.

Voor Ton is het Land van Maas en Waal het Brabantse deel van Gelderland. ‘We hebben dertig jaar in Brabant gewoond en herkennen veel uit Brabant. Hier voelen Mimy en ik ons thuis.’

Als het gesprek ten einde loopt schuift Ton wat ongeduldig op zijn stoel. ‘Zijn we klaar? Ik moet het gras gaan maaien bij de kerk.’

Door Ger Loeffen