Bewoner buitenspel in Beuningse warmtevisie

Voorsorteren op warmtenet 

Bewoner buitenspel in Beuningse warmtevisie

Per 2050 is stoken op gas taboe. Beuningen, ambitieus als altijd, wilde al tien jaar eerder de gaskraan dichtgedraaid hebben maar dat doel is als onrealistisch losgelaten en naar 2050 verschoven. Daarvoor is de Transitievisie Warmte opgesteld en 2 november 2021 door de Beuningse Raadscommissie Ruimte. Voorjaar 2022 mag de Raad er ook ‘Ja’ tegen zeggen. 

De omschakeling van gas op alternatieve warmtebronnen heeft grote gevolgen, maar pas in de laatste fase krijgt de inwoner volgens de Transitievisie informatie. Volgens wethouder Piet de Klein (Beuningen Nu & Morgen) is dat logisch. Hij licht toe: “De gemiddelde Beuningenaar vraagt zich af waarover het gaat en zegt ‘Vertel mij straks maar wat er bij mijn voordeur gaat gebeuren’ ”.
Laten we bekijken hoe Beuningen ‘straks’ uw stoep en voordeur komt openbreken: alles wijst op een collectief warmtenet van ARN/Vattenfall. Amper of geen plaats voor alternatieven die waarschijnlijk duurzamer en zeker goedkoper zijn. Als ARN/Vattenfall op de stoep staan heeft de bewoner minstens dertig jaar niets meer te zeggen over leverancier, tarieven en voorwaarden. De kaarten zijn reeds geschud.

Aan het lijntje 

Wie kennis neemt van de Transitievisie Warmte stelt vast dat de gemeente aan het lijntje van ARN en partners waaronder Vattenfall loopt. Bijna elk punt in de visie stuurt naar het collectieve warmtenet. Studies vinden plaats in MARN-verband (Milieusamenwerking en Afvalverwerking Regio Nijmegen, meerderheids-aandeelhouder in afvalverwerker/warmte-aanbieder ARN). De gemeente laat zich bijstaan door adviseur DHV-Haskoning dat eerder via de combi ARN en Vattenfall Nijmeegse wijken van collectieve warmte en nog meer machteloze verontwaardiging heeft voorzien. Al in 2018 concludeerde de Rekenkamer dat deze besluitvorming met onder meer aansluit- en afnameplicht ‘onnavolgbaar en oncontroleerbaar’ was. Na gebrekkige en vooral ontbrekende informatie zitten deze mensen tot in lengte van jaren vast aan het ARN-Vattenfall-net. Datzelfde dreigt nu in Beuningen. 

Bewoner buitenspel 

In de warmtevisie van Beuningen valt op dat de inwoner wel wordt genoemd als belanghebbende (‘stakeholder’). Vervolgens wordt diezelfde bewoner bruusk buitenspel gezet, want het plan gaat consequent verder met alleen de ‘professionele stakeholders’: gemeente, DHV-Haskoning, ARN, MARN en Vattenfall. Natuurlijk figureert de warmtepomp wel in de Transitievisie. Bijvoorbeeld bij de doelstelling om voor 2030 tien procent van de bestaande gebouwen te voorzien van een hybride warmtepomp (elektra/gas). En ook als alternatief voor een warmtenet in de woonkernen. Het blijft echter bij noemen van dit belangrijkste alternatief, zonder structureel beleidsvervolg. om snel weer door te schakelen naar de magneet die warmtenet heet. Particuliere initiatieven dienen volgens de visie te worden ondersteund, maar omdat niemand is geïnformeerd heeft ook niemand zich gemeld en daarmee is ook die verantwoordelijkheid afgevinkt. 

Kanttekeningen 

Een aantal kanttekeningen bij de Transitievisie Warmte van de gemeente Beuningen: 

- Alle professionele stakeholders zijn verbonden met de belangen van ARN en partners, en logischerwijs voorstander van een ARN/Vattenfall-warmtenet.
- Bij keuze voor een collectief warmtenet met al dan niet duurzame warmte blijft de prijs gekoppeld aan de gasprijs.
- en is er geen vrije keuze in leverancier en geen enkele concurrentie.
- De ARN heeft momenteel restwarmte beschikbaar. Een warmtenet verleidt de afvalverwerker, om te voldoen aan de gecreëerde vraag naar restwarmte, tot zoveel mogelijk afval verstoken en daarvoor desnoods afval te importeren, terwijl de beoogde circulaire economie de afvalstroom moet beperken.
- Elke industrie dient de productie van restwarmte tot een minimum te beperken. Meestal is dit mogelijk door verbetering van procesvoering en installatiebeheer. Uitbreiding van collectieve warmtenetten levert de verkeerde prikkels, waartoe professionele stakeholders neigen.
- De aanleg en inbedrijfstelling van een collectief warmtenet voor Beuningen kost volgens de presentatie in de Commissie Ruimte ruim 200 miljoen euro. Geen probleem voor Vattenfall, want dat is verrekend in het verdienmodel.
- Voor 200 miljoen euro is het mogelijk alle 11.000 woningen in de gehele gemeente Beuningen kostendekkend te voorzien van de meest geavanceerde warmtepompinstallatie. Met een beetje doordachte aanpak kan voor dat geld de gemeente Druten er ook nog wel bij. Met de gangbare subsidieregelingen wordt het wellicht nog beter.
- Voordeel van de warmtepomp: de bewoner houdt de regie over zijn eigen huis, is écht duurzaam bezig want onafhankelijk van restwarmte of kunstmatig gegenereerde restwarmte en verlost van gekoppelde energietarieven.
- Er zijn ook ‘kleincollectieve’ voorzieningen mogelijk, bijvoorbeeld in de vorm van warmtepompinstallaties voor meerdere gebouwen.

De Beuningenaar die wel, anders dan wethouder Piet de Klein denkt, reeds nu wil weten wat er bij zijn voordeur gaat gebeuren, doet er goed aan de Transitievisie Warmte te bestuderen en de presentie van 2 november 2021 aan de Commissie Ruimte te bekijken en te beluisteren (beide beschikbaar als PDF en als complete opname toegankelijk via www.gemeentebestuur.beuningen.nl ).

De conclusie kan alleen maar zijn dat de Transitievisie Warmte van de gemeente Beuningen sterk voorsorteert op het ARN-warmtenet, waarbij onafhankelijkheid en transparantie ver te zoeken zijn. Het College, met verantwoordelijk Wethouder Piet de Klein, doet er beter aan opnieuw te beginnen. Met de volgende trefwoorden: transparantie, onafhankelijkheid, informatie. De Beuningse burger is de primaire stakeholder en dient daarom correct, volledig en tijdig te worden geïnformeerd. 

Ewald Lohmann
Beuningen