Column Bas van der Hoeven: Onschuld

Denkend aan Holland zie ik miljoenen ambtenaren traag door oneindig laagland gaan. Die regel kwam zomaar bij me op. Dat komt natuurlijk door alle schandalen waarin de overheid hoofdrolspeler is. Dagelijks komen flagrante voorbeelden van smadelijk falen boven tafel.

Het waarom van al die missers is me inmiddels duidelijk. Niemand in dit land durft nog verantwoordelijk te zijn voor belangrijke beslissingen. Iedereen verschuilt zich achter een ander. Als de protocollen correct zijn gehanteerd is er geen vuiltje aan de lucht: ik heb alles gedaan wat ik moest doen.

Het verschil tussen daadkrachtige bedrijven en de lamme, laffe overheidsinstellingen werd pijnlijk duidelijk door een man (zijn naam ben ik kwijt) die op tv vertelde dat hij binnen een week massale vaccinaties in bijvoorbeeld stadions kon regelen. Als organisator van grote evenementen was dat een makkie.

Hoe doet hij dat? Op die vraag had de ondernemer een bondig antwoord. “Wij zetten de aanpak op een A-viertje, iedereen weet wat er van hem of haar verwacht wordt.” Daarna hield hij de toppen van duim en wijsvinger zo’n tien centimeter van elkaar: “De overheid maakt eerst zo’n dik draaiboek.” Ik zag het meteen voor me. Vakmensen die precies weten hoe iets moet. Iedereen verantwoordelijk voor zijn eigen stukje van de puzzel. Iedere vrouw of man aan de slag met vertrouwen in eigen kennis en kunde, samen trots op het bereikte resultaat. Geen angstige manager te bekennen.

Het draaiboek van de overheid kennen we allemaal. Daarin wordt alles tot tien decimalen achter de komma uitgelegd, net zo lang tot niemand het meer begrijpt. Het resultaat is niet meer belangrijk, het eindeloos documenteren van de weg naar mislukking is doel op zich geworden. De handen gaan alleen nog uit de mouwen om ze te wassen in onschuld. Feilloos gedocumenteerde onschuld.

Bas van der Hoeven