Het leek wel een spookdorp

Het is maandag 30 januari. Wie normaal naar zijn werk zou gaan, heeft nu andere prioriteiten. Er is een dringend evacuatieadvies uitgegeven en iedereen uit Maas en Waal dient te vertrekken en een onderkomen elders te zoeken. Het gebied is niet veilig, omdat het water van de Waal blijft stijgen. De dijken kunnen het begeven. Meters water kon er komen te staan op enkele plekken in het gebied. Gelukkig hielden de dijken het water tegen. Maar de schrik zat er goed in bij de mensen. De Maas en Waler sprak Toon Willems, vrijwillige brandweerman en de enige in het gebied met een videocamera.

'Het is zondagavond en druk bij het gemeentehuis. We woonden schuin tegenover het gemeentehuis en konden het allemaal goed zien. Er heerste een paniekstemming. Maandagochtend werd ik, als vrijwillige brandweer, opgeroepen. Er werd ons verteld wat er ging gebeuren en wat onze taken waren. Ik kreeg samen met mijn maat Joost Hol de taak om bepaalde adressen te bezoeken om te kijken of hier nog mensen waren. Tegen onze vooruit zat het bewijs dat we bevoegd waren om binnen en buiten het rampengebied te opereren. Op de Tolbrug stond een steunzender. Daardoor was er een goede verbinding met de portofoons.'

'Toen iedereen het gebied verlaten had, waren er geen cameraploegen meer aanwezig. Het was voor mij een mooi moment om unieke opnamen te maken met mijn videocamera. Naast het voeren van vogels, mijn taken als brandweerman uitvoeren, was er ook voldoende tijd om opnamen te maken van bijzondere momenten. Zo heb ik interviews afgenomen met onderduikers en films gemaakt van de aankomst van koningin Beatrix, de evacués bij Moeke Mooren, het werk van de brandweer en vooral van de stilte. Want dat was het in die week: stil. Het leek wel een spookdorp.'

'Verschillende keren waren we aan het huis van Lin van Elk, een 95 jarige man, geweest. We hoorden niets en kwamen de dag erop weer terug. Pas bij de laatste dag zagen we een soort schoorsteen uit het dak steken, waar rook uit kwam. We bleven net zo lang op de deur kloppen totdat Lin naar buiten kwam. Hij vertelde ons dat hij ons vaker had gehoord, maar niet weg wilde. Hij had zich goed schuilgehouden wat hij in de oorlog had geleerd.'

'Mijn filmmateriaal is gelukkig niet verloren gegaan. Ik heb alles 25 jaar lang bewaard. Bij BNNVARA hebben ze onlangs een documentaire gemaakt. Ze hebben veel van mijn materiaal gebruikt en ze gaven aan dat het professioneel gefilmd was, een mooi compliment. Het is historisch materiaal geworden.'

Door Hanneke de Vries - Hoefnagel