Column Bas van der Hoeven: Vlaamse gaai

Niets maakt je kwetsbaarder dan liefde, niets is zo wankel als geloof.

Maar je moet het er mee doen, met geloof in hoop en liefde, anders dwaalt je hart in duisternis.

Dat bedacht ik toen ik laatst een priester interviewde die een manier had gevonden om zijn aardse taak te combineren met liefde en begrip. Vrij van barbaarse uitsluitingswetten, wars van de helse haat die doorgaans zindert onder het alleenrecht op de waarheid. Een kleurrijke Vlaamse gaai tussen de zwarte kraaien die toekomst zien in een verleden van uitbuiting en knechting, van misleiding en machtsmisbruik.

Waarom schrijf ik regelmatig over de katholieke kerk, vraag ik me af. Waarom is een instituut dat ik een halve eeuw geleden al heb afgeschreven blijkbaar nog steeds zo belangrijk voor mij?

"Ik heb nog nooit iemand zo intens gehaat", zei laatst een vrouw tegen me. Ze had zich volledig overgeleverd aan een man, zichzelf binnenste-buiten gekeerd, haar ziel blootgelegd. En hij ging er op staan.

Zoiets is mij overkomen met bv Rome. Als baby letterlijk doordrenkt met heilig water groeide ik op tussen dwangmatige rituelen waarvan de essentie me ontging, maar dat deed er niet toe. Ik genoot van de mystieke ervaringen, het samenzijn in de geur van wierook, in de klanken van Gregoriaans gezang. God en ik waren maatjes.

Toen geloven werd weggevaagd door zelf nadenken, voelde ik me bedrogen. Al die opgelegde angsten waren bedoeld om mensen in het gareel te houden. Al die megalomane kerken waren niet gebouwd om God te eren, maar dienden tot meerdere eer en glorie van zijn grondpersoneel.

Mijn geloof is verschrompeld tot hoop. Frans van Kellendonk beschreef het prachtig: 'Ik heb in het hart van de schepping een leemte ontdekt waar God, als hij bestaat, mooi in zou passen.'