Column Bas van der Hoeven: Rituelen

Als mijn moeder op zaterdagavond oude kranten uitspreidde op het smyrna tafelkleed vulde ons huis zich met vreugde. Uit alle hoeken en gaten kwamen wij, haar negen kinderen, naar de huiskamer gerend. Moeder leegde een grote zak aardnootjes op de kranten en wij begonnen gretig te doppen en te eten. Het was pelpinda-avond.

Bij de pinda's hoorden chocolademelk en drukke gesprekken. Pelpinda-avond was een van de vele rituelen die onze gezinsband versterkten. Het voelde goed en er was weinig anders. Het was het tijdperk van De Avonden, saaiheid en burgerlijkheid hadden een piek bereikt, de neergang naar bandeloosheid moest nog beginnen.

Het groene oog van de radio gloeide steeds vaker en feller, het elektrische kaarsje voor het mariabeeld vergaten we regelmatig aan te maken. De tijd brak aan dat ik niet meer voor een handjevol pinda's van mijn kamer kwam. Van een door rituelen verbonden gezin werden we dolende individuen. Deze ongekende eenzaamheid werd meestal opgelost door te trouwen; de eerste stap naar je eigen pelpinda-avond.

Ik ben nog steeds gek op rituelen. Niet alleen om banden te bevestigen of te versterken, maar ook om te wekken wat altijd sluimert, je jeugd waarin je hoofd en hart aan een lange, niet te winnen tweestrijd begonnen.

In de godsdienstles leerden we dat ieder mens een eigen wil heeft en dat we allemaal verantwoordelijk zijn voor onze daden. In je rechteroor fluistert een engeltje, in je linker een duiveltje. Daar waren mooie plaatjes van: kinderen met op de ene schouder een hemels wezentje met ragfijne vleugeltjes en op de andere een griezel met hoorns en bokkenpoten.
Pas veel later kwam ik erachter dat sommige mensen, ondanks al hun mystieke rituelen, op elke schouder een duiveltje torsen.

Maar toen lag ik al met een engel in bed.