Eerste kerst in Nederland: 'een feest in vrijheid'

BOVEN-LEEUWEN - Voor de in Soedan geboren Margareta Lamwaka zijn de kerstdagen dit jaar een bijzonder moment. Het is voor het eerst in dertig jaar dat zij en haar gezin het feest in alle vrijheid kunnen vieren. Zes maanden geleden kwamen ze vanuit een vluchtelingenkamp in Uganda naar Nederland.

De UNHCR, de VN-Vluchtelingenorganisatie, heeft een programma voor de hervestiging van vluchtelingen in een ander land. Het programma is voor vluchtelingen die niet terug kunnen keren en niet veilig zijn in de regio waar ze verblijven. Nederland is bij dit hervestigingsprogramma aangesloten, en elk jaar worden er ongeveer 750 vluchtelingen uitgenodigd om zich in ons land te vestigen. Zij komen vooral uit vluchtelingenkampen. Het COA zorgt voor de voorbereiding op hun komst naar Nederland, en eenmaal hier zet VluchtelingenWerk zich in om hen op weg te helpen.

Hervestiging

Margareta begon het proces om zich elders te mogen vestigen al tien jaar geleden. 'Op dat moment zat ik - gevlucht voor de oorlog in Soedan - al twintig jaar in een vluchtelingenkamp in Uganda, en wilde een betere plek om mijn kinderen groot te brengen.' In november vorig jaar werd haar de mogelijkheid geboden een nieuw bestaan op te bouwen in Nederland. Die kans greep ze met beide handen aan. Daarna werd ze in het kamp voorbereid op haar hervestiging. 'Ik kreeg informatie over het land, het klimaat, en de gewoonten en gebruiken. Het was slechts een basis. Momenteel volg ik een inburgeringscursus, om mij de Nederlandse taal en cultuur eigen te maken.'
Margareta en haar gezin kwamen naar Nederland in een periode dat het hier tropisch warm was. Pas sinds kort ervaart ze wat kou eigenlijk is. 'Gelukkig heeft één van onze begeleiders geleerd hoe we de verwarming kunnen gebruiken', zegt ze lachend. In de eenvoudig ingerichte woonkamer in Boven-Leeuwen vertelt ze hoe fijn het is om niet voortdurend in angst te hoeven leven. 'In het donker naar buiten kunnen gaan is nieuw voor mij. In Uganda mocht je na zonsondergang het vluchtelingenkamp niet verlaten. Dat was ontzettend gevaarlijk. Hier voel ik me veilig, prettig en gezond.'
Hoewel Uganda ruim 6.000 kilometer verderop ligt, en een compleet andere cultuur kent, wordt er nagenoeg op dezelfde manier Kerstmis gevierd als in Nederland: met een versierde boom tot aan het plafond, lekker eten, muziek en een bezoek aan de kerk. En hoewel men zich in de westerse cultuur ook graag netjes kleedt tijdens de kerstdagen, is het in Uganda de gewoonte er nieuwe kleding voor aan te schaffen. Dit jaar gaat dat om financiële redenen niet lukken. Evenals het uitblijven van een boom en versiering, dat een grote hap uit het budget zou betekenen.
Een karige kerst dus, maar wél één in alle vrijheid. 'Op kerstavond gaan we naar mijn zus in Zevenaar, en eerste kerstdag vieren we thuis. Thuis, het klinkt mooi, maar zo voelt het wel voor ons. Ik ben gelukkig hier', besluit ze.

Vrijwilligers

VluchtelingenWerk Oost-Nederland is nog op zoek naar vrijwilligers die hervestigers in West Maas en Waal willen ondersteunen bij hun inburgering, op het gebied van taal, onderwijs, en op financieel en administratief vlak. Ook hulp bij het wegwijs maken in de lokale en Nederlandse samenleving is zeer welkom. Voor meer informatie, zie www.vluchtelingenwerk.nl of mail naar westmaasenwaal@vwon.nl.