Agrarisch geluid van ZLTO: Veranderend landschap door zonneweides en windmolens

MAAS EN WAAL - De wereld om ons heen is constant in beweging en verandert in een razend tempo. De energietransitie, de omschakeling van fossiele brandstof naar duurzame energie, komt op stoom. Het zal de komende decennia ons landschap in Maas en Waal een ander karakter geven. Overheden, bedrijven en bewoners zijn op zoek naar de beste mogelijkheden om aan de nieuwe duurzame energievraag te voldoen. Enkele oplossingen die er zijn, zoals waterkracht, windmolens, zonnepanelen en zonneweides, zullen er ongetwijfeld voor zorgen dat onze polder er anders uit gaat zien.

Zonnepanelen leggen op daken van woningen, stallen en bedrijven lijkt een voor de hand liggende oplossing. Dat zou landschappelijk gezien de minst schadelijke variant zijn. Gemeente West Maas en Waal ontwikkelt momenteel twee zonneparken in Beneden-Leeuwen en gaat onderzoeken of waterkracht uit grotere en kleinere waterstromen een mogelijkheid is.
Wanneer energieopwekking grootschaliger moet, kom je al snel uit bij windmolens en zonneweides. Aan deze twee vormen kleven de bezwaren van het ontsieren van mooi landschap. De gemeente Druten presenteerde onlangs haar 'Routekaart' over duurzame stroomopwekking. Er zijn al zonnevelden in voorbereiding, vooral in het agrarisch buitengebied. ZLTO ziet liever eerst de daken van huizen en bedrijven vol met zonnepanelen. De veelal goede en kostbare agrarische landbouwgrond offeren aan de energietransitie vindt ze pas aan de orde wanneer de daken reeds vol liggen met panelen. Al zal het voor een individuele grondeigenaar of boer verleidelijk zijn om in te gaan op een lucratief aanbod om op zijn grond een zonneweide of windmolen te realiseren.

Marc Verbruggen, grondeigenaar in een zoekgebied voor duurzame energie in Afferden, deelt de mening van ZLTO. 'Vaak is het zonde om mooie landbouwgrond te gebruiken voor stroomopwekking. Het drijft de grondprijzen op. Maar mijn grond ligt op een locatie die aan alle eisen voor het opwekken van zonne- en windenergie voldoet. Ik ben benaderd voor de bouw van zowel windmolens als zonneweides. Ik zie het als een kans om extra geld te verdienen voor mijn bedrijf. Mijn plan is wel om de omgeving goed te informeren en mensen de kans te geven te participeren en mee te delen uit een gemeenschappelijke pot.'

Draagvlak creëren
Gemeenten en projectontwikkelaars van zonneweides en windmolens zijn op zoek naar draagvlak in de samenleving. Marc Weijn houdt zich als professional bezig met zonne- en windenergie. Hij weet dat er eerder draagvlak gecreëerd wordt wanneer mensen de opbrengsten samen kunnen delen: 'Laat het verenigingsleven, de leefbaarheid in kleine kernen of de lokale economie meeprofiteren, zoals ze in Noorwegen met gasopbrengsten hebben gedaan. Het geld hebben ze in een apart fonds gestopt, en hiermee worden nieuwe projecten voor het algemeen belang gefinancierd. Ik zou daarom mensen willen oproepen om gezamenlijk mee te denken over de inrichting van ons nieuwe landschap.'

Welke oplossingen er worden gekozen, en hoe grootschalig die gaan worden, is nog de vraag. Plannen zijn volop in ontwikkeling, de discussie over de meest gedragen oplossingen is losgebarsten. Het is wel duidelijk dat er een onomkeerbaar proces in gang is gezet.

Door Jeanette van Rossum