Traumatische oorlogservaringen van Joodse mensen ook nu nog actueel

WAMEL - De 44-jarige Matthijs van 't Wout uit Wamel heeft de herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog en de vervolging van Joden van zijn ouders meegekregen. Matthijs was samen met hen enkele keren in Israël. Ze bezochten het Holocaust Museum Yad Vasem in Jerusalem, het grootste herinneringsmuseum ter wereld.

Het is de familie duidelijk dat de oorlogservaringen allerminst vergeten zijn. Dat kwam treffend tot uiting bij een ontmoeting met een Holocaust-overlevende (inmiddels ver in de negentig) die als gevolg van trauma's slechts drie uur per nacht kan slapen. Van 't Wout: "Er zijn ook in Nederland oudere Joodse mensen die daar nog altijd onder lijden." De grootouders van Matthijs trouwden in 1943 en vonden in Leiden huisvesting in een gemeubileerde woning van een ouder Joods echtpaar, dat was ondergedoken, werd verraden, gearresteerd en in Sobibor vermoord. Vader Jan (71) zocht via internet naar nabestaanden en ontdekte een moeder die na de oorlog met haar vijf kinderen, in de oorlog allemaal op verschillende adressen ondergedoken, naar Israël vertrok. Jan van 't Wout (senior): "De moeder overleed in 1992 maar kon nooit over haar verschrikkelijke ervaringen praten. In maart dit jaar ontmoette ik in Israël haar nu 77-jarige jongste zoon. Het werd een warm onthaal. Hij sprak Nederlands. Ik heb hem spullen teruggegeven. Die waren afkomstig van mijn ouders maar behoorden hen toe."

Die spullen zijn overgebracht naar het Holocaust Museum. Daar ligt ook het een compleet levensverhaal in boekvorm. De historische verzameling in dat museum is imposant. De situatie met de Joden blijft Jan trekken; hij is bezig de Hebreeuwse taal te leren. Voor Jan van 't Wout is de situatie bijzonder. Het is maar een van de verhalen van een Joods gezin dat niet gewenst was. Jan is stellig: "Als je nadenkt over discriminatie of andere vormen van uitsluiting, besef je dat er nog een lange weg te gaan is naar vrede tussen mensen. Het jaarlijks herdenken van de oorlog zou ons moeten helpen die weg te vinden. In het huidige tijdsbestek zijn de oorlogservaringen nog steeds een actueel thema. Mensen uit landen als Syrië verlaten hun land en gaan naar het westen. Ze ontvluchten huis en haard met dezelfde traumatische herinneringen als die van de Joodse mensen in de Tweede Wereldoorlog."

Door Anton Janssen