Afbeelding
Foto: Met dank aan Heemkunde Leeuwen

Een wonderbaarlijke redding

Historie

BENEDEN-LEEUWEN - Een fietstocht over de Waalbandijk biedt mooie vergezichten over de uiterwaarden en de Waal en geeft een mooi beeld van de nog talrijke monumentale dijkwoningen. Ook kom je soms bijzondere monumenten tegen.

Een voorbeeld daarvan is een gedenknaald ter hoogte van de Wielstraat en de Korte Brouwerstraat in Beneden-Leeuwen. Het herinnert aan een bezoek van Koning Willem III en zijn broer Hendrik ten tijde van een grote watersnood in het land van Maas en Waal. Van Beuningen tot Dreumel stond het land onder water.

Dijkdoorbraak

We spreken over het jaar 1861 toen op 1 februari bij de Klef in Beneden-Leeuwen de dijk doorbrak door de druk van kruiende ijsschotsen, met een grote ramp als gevolg. Ook daaraan herinnert het watersnoodmonument met de tekst: 'De vloed eischte 37 offers.' Het waren allemaal inwoners van Leeuwen. Tevens zijn veel dieren omgekomen.

Familie van Beek

Familie van Beek woonde tijdens die watersnood aan de Zandstraat. Ze hadden een tabaksplanterij en wat vee en varkens op stal. Hun huis werd door het water opgeslokt en ze vluchtten op een dak van een gebouwtje. De ouders en hun vier kinderen verdronken toen uiteindelijk dit schuurtje het ook begaf.
Alleen hun achtjarige dochter Johanna bleef als door een wonder op een ijsschots dobberen en had toevallig de winterjas van haar vader aan, zo vertelt de overlevering. Na zes dagen werd zij in Puiflijk ontdekt door iemand die aan het varen was. Op de zijkant van de gedenknaald valt te lezen: 'Een meisje van 8 jaren dobberde 6 daagen op de golven en bleef gespaard.' En dat al die dagen in de ijskou, op het water en zonder eten, behalve ijs.

Gedenksteen

Aan dit wonder herinnert ook een andere gedenksteen in Beneden-Leeuwen met de tekst: 'Hier werden den 1 februari 1861 Hendrik van Beek met vrouw en vier kinderen door den vloed verzwolgen. Hun eenig overgebleven kind Johanna, dankbaar voor hare wonderdadige redding, heeft dit huis herbouwd in 1863.' De tekst in de gedenksteen laat in het midden hoe een tienjarige een huis kan herbouwen. Het huis is er nu niet meer. Wat rest, is deze herdenkingssteen die gespaard is gebleven en is ingemetseld in een erfafscheiding aan de Zandstraat 26A in Beneden-Leeuwen.

Gedenken

De gedenknaald is bijzonder te noemen en doet waarvoor hij bedoeld is: gedenken aan een rampsituatie en een wonderlijke redding die anders in de vergetelheid zou geraken. Mooi om bij stil te staan tijdens een wandel- of fietstocht over de dijk.

Door Anne-Bregtje Schelfhout

Bronnen: Maaswaalweb.nl, Heemkundeverenigingleeuwen.nl, Wikipedia.org.