Kunstenaar laat kastanjeboom 'langzaam exploderen'

DRUTEN - Twee majestueuze kastanjebomen in Druten vallen binnen enkele weken ten prooi aan de kettingzaag. Dit omdat de bomen ziek zijn. Kunstenaar Jos Bregman laat een van beide bomen 'langzaam exploderen'.

Geen vrees, er komt geen dynamiet aan deze explosie te pas. Bregman legt uit wat zijn project Slow Exploding Trees inhoudt: "Het gaat om de paardenkastanje op het Ambtshuisplein in Druten. Die moet helaas om, zoals zoveel kastanjes in Nederland is de boom ziek. Zo'n monument versnipperen vind ik zonde. Ik wil een stukje natuur naar mensen brengen. Dat doe ik in de vorm van hout. Ik inventariseer de houtwensen van belangstellenden aan de hand van een loket op internet. Dit loket is te vinden via: http://natureaccess.nl/dbhpk/ Misschien wil iemand een schijf om een tafel van te maken, een kubus of een bol. Dat kan allemaal. Als ik de houtwens van iemand ontvang, stuur ik een prijs terug. Die baseer ik namelijk op het houtvolume en de bewerkelijkheid van het object. Ik voorzie alle zogeheten samples van een chip en ik noteer de postcode van de plek waar de stukken boom naartoe gaan. Stel dat een koper een schijf kastanjehout cadeau doet aan een vriend in Nieuw-Zeeland, dan vraag ik de postcode van de ontvanger aan de andere kant van de wereld. Ik leg alle locaties online vast. Zo ontstaat een schets van een langzaam exploderende boom, de stukken verspreiden zich. Waarheen? Dat weet ik pas als het hout verdeeld is. De boom blijft te traceren, als een enorme 3D-puzzel."

Klok Groenprojecten verzorgt de kap van de bomen. "Van de boom nabij de Kubus maakt Vincent van de Klok een klimobject voor de kinderen van het IKC. Hij heeft mij het hout van de boom op het Ambtshuisplein geschonken, voor het project Slow Exploding Trees. Voor de duidelijkheid: ik lever geen perfect op maat gemaakte meubelstukken. Een tafel van een schijf kastanjehout leeft. Dat hout werkt. Er kan zomaar een flinke scheur in ontstaan, misschien wel terwijl de eigenaar een kopje thee zit te drinken. Dat is een stukje natuurbeleving, iets bijzonders. Interessant is dat ik niet van tevoren aan geïnteresseerden kan tonen hoe hun bank, beeld of plank er exact uitziet. Ik weet namelijk zelf niet hoe de boom van binnen oogt. Hoeveel jaarringen heeft hij, zijn er sporen zichtbaar van schimmels, littekens misschien? Dat blijkt allemaal pas bij de kap. Iedere sample is uniek. De boom op het Ambtshuisplein is meer dan honderd jaar oud. Je moet je voorstellen dat je aan de hand van de jaarringen precies kunt uittellen hoe dik de boom was toen je geboren werd, of toen een bedrijf werd opgericht. Dat is toch geweldig?"

Wie met eigen ogen wil aanschouwen wat Jos Bregman zoal maakt, kan in Tiel terecht, in Bregmans atelier aan de Lingedijk 58. "Ik maak de objecten niet hier, dat zou teveel stof en zaagsel geven, maar ik presenteer hier wel een overzicht van mijn werk. Wellicht geeft dit mensen inspiratie. Ik nodig trouwens alle houtkopers uit bij de kap van de boom aanwezig te zijn, de langzame explosie begint tenslotte op dat moment. Als ik de bestelde objecten gereed heb, verzorg ik een pop-up expositie, het liefst op de plek waar de boom gestaan heeft. Daarna verspreidt het hout zich, de nieuwe eigenaars nemen hun kunstwerk mee. Daar gaat het een eigen leven leiden. Als tafel, als decoratiestuk aan de muur, wat mensen maar willen. De samples vormen een blijvende herinnering aan een bijzondere kastanjeboom."

Door Jan Hermens